αγροτικός κομουνισμός

Στοιχειώδης μορφή κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης που αντιστοιχεί στο αρχέγονο στάδιο της ανθρώπινης προϊστορίας, όταν η γη δεν ήταν ατομική αλλά ομαδική ιδιοκτησία της φυλής ή του γένους. Ο α.κ. είναι αποτέλεσμα της μετάβασης των λαών από τη θρησκευτική περίοδο στην ποιμενική και γεωργική. Η κοινοκτημοσύνη συνοδεύεται συνήθως από την κοινογαμία και την κοινότητα των παιδιών. Η μετάβαση από τον α.κ. στην ατομική ιδιοκτησία συνετέλεσε στη διαφοροποίηση των μελών της κοινωνικής ομάδας σε αρχηγούς και αρχηγούμενους που προκάλεσαν οι συγκρούσεις των διαφόρων ομάδων. Η δουλεία, απόρροια της σύλληψης αιχμαλώτων, κατάφερε το πρώτο πλήγμα στον α.κ. Παρότι όμως ο α.κ. θεωρείται ως κοινοκτημοσύνη των μελών της φυλής, στην πραγματικότητα είχε μορφή κληρονομικής οικογενειακής ιδιοκτησίας. Στην Ακτή του Ελεφαντοστού υπάρχουν ακόμα φυλές, όπου επικρατεί η αρχέγονη ζωή της αγροτικής κομμουνιστικής κοινωνίας. Οι εξεγέρσεις των αγροτών στην Κίνα ήταν συνηθισμένο φαινόμενο της εθνικής της ζωής από τον 9o έως τον 20ό αι. και αντικείμενο έμπνευσης πολλών νεότερων λαϊκών Κινέζων ζωγράφων (Μουσείο Πεκίνου).